De Axolotl is een salamander die niet in staat is om te metamorfoseren naar zijn volwassen stadium door het ontbreken van het schildklierhormoon thyroxine. Hierdoor heeft hij nog uitwendige kieuwen (zoals bij een kikkervisje), die over zijn hele lijf lopen, en de vederachtige vinnen die achteraan zijn kop staan. In zijn juveniel stadium kan de Axolotl kan zich wel al voortplanten en daarom wordt hij gecategoriseerd als een aparte soort.
Wanneer de beesten hun staart of poten verliezen groeien die terug aan.
De Axolotl komt enkel voor in het merencomplex Xochimilco in de buurt van Mexico City. Ze leven daar op de bodem van meren en kanalen.
De naam komt uit het azteeks en betekent ‘Monster van het Water’. In de Azteekse Mythologie beschouwde men hem als de voorstelling van de god Xolotl, de tweelingbroer van Quetzalcoatl. De azteken gebruikten de axolotl om zich te voeden en voor het maken van hoestsiroop.
Axolotls kunnen tot 30cm groot worden, al worden ze gemiddeld niet groter dan de helft.
Ze kunnen tot 15 jaar worden en leven op een dieet van weekdieren, wormen, insectenlarven, schaaldieren en kleine vissen. Normaal gezien zijn ze de grootste roofdieren in hun habitat. De huidige populaties lijden echter onder uitzetten van grotere vissen. Het aantal wilde Axolotls neemt ook af omwille van watervervuiling en de drainage van hun woongebieden. Bovendien zijn ze zeer gegeerd onder de aquarium-freaks en exotische culinaire uitspattingen (een gegrilde Axolotl wordt beschouwd als een delicatesse in Mexico). De beestjes worden daarom beschouwd als een bedreigde diersoort.
Aangezien de Axolotl verloren ledematen opnieuw kan re-genereren zijn ze één van de best bestudeerde salamandersoorten.
